Kakao fiyatlarındaki dalgalanmalar, geçen yıl olduğu gibi bu sene de devam ediyor.
Geçtiğimiz yıl kakao fiyatları tarihin en yüksek seviyelerini görürken, bu yıl tam tersine bir eğilim gözlemleniyor.
ABD merkezli Intercontinental Exchange'de kakao ton fiyatı, 2024'te 12,931 dolarla zirveye çıktıktan sonra, yılı yüzde 178,2'lik bir artışla 11,675 dolardan tamamladı. Ancak bu yıl, 2024 sonuna kıyasla yüzde 33,3 oranında bir düşüşle 8,000 doların altına geriledi.
Kakao fiyatlarındaki tarihi yükseliş, geçen yıl arz endişelerinin etkisiyle yaşanmıştı. Batı Afrika'daki olumsuz hava koşulları ve küresel kakao stoklarındaki azalma, fiyatların yükselmesine neden olmuştu.
KÜRESEL ENDİŞELER KAKAO TEMİNİNİ ETKİLEDİ
Fildişi Sahili ve Gana'daki düşük üretim, kakao arzına yönelik endişeleri artırarak fiyatların artışında önemli bir faktör oldu.
Fildişi Sahili'nde, kalitesiz ürünler nedeniyle ihracatçıların kakao çekirdeklerini geri çevirdiği bildirildi. Bu durumun global kakao arzı üzerinde olumsuz etkileri olabileceği düşünülüyordu.
Ülkede gerçekleşen hasat azlığı da fiyat artışlarını körüklemişti.
FİYAT YÜKSELMESİ TALEBİ OLUMSUZ ETKİLEDİ
Kakao üretim maliyetinin fazlasıyla artması, talebin düşmesine yol açtı. Piyasada oluşabilecek arz fazlasına yönelik beklentiler de fiyatlarda düşüşe neden oldu.
Böylece iyileşen arz durumu kakao fiyatlarının baskı altında kalmasına neden oldu. Nijerya'daki ihracat artışı ise arz endişelerinin azalmasına ek bir etki sağladı.
"ÜRETİM TAHMİNLERİ GEÇEN YILDAN YÜKSEKTE"
Vadeli işlem ve emtia analisti Zafer Ergezen, değerlendirmesinde kakao fiyatlarında Batı Afrika'daki kuraklığın etkisine dikkat çekti.
Geçen yılın sonları ve bu yılın başlangıcında fiyatlardaki önemli artışlara işaret eden Ergezen, "Kakaoda kısa vadeli arz endişeleri vardı ancak gelecek sezon için yapılan üretim tahminleri geçmiş yılın üzerinde. Bu da, kısa vadede yukarı yönlü hareketlenmeler olsa bile, orta ve uzun vadede fiyat erozyonu olabileceğini gösteriyordu ki bu öyle de gerçekleşti." şeklinde konuştu.
"ÜRETİMDE ARTIŞ GÖRÜLÜYOR"
Bu durumun sürpriz olmadığını belirten Ergezen, şu şekilde devam etti:
Özellikle geçen yıl rekoltede yaşanan düşüş, Batı Afrika'daki üretimdeki azalma ile açıklanabilir. Dünya kakao üretiminin yüzde 70'inden fazlası bu bölgeden sağlanıyor ve Fildişi Sahili ile Gana en büyük üreticiler arasında yer alıyor. Dolayısıyla burada yaşanan sıkıntılar, küresel kakao fiyatlarını etkilemişti. Ancak gelecek sezon için üretim tahminleri, bu yılın çok üzerinde. Genel bir bakış açısıyla, üretimde artış söz konusu. Kısa vadeli fiyat artışları olsa bile, genel eğilim satış yönünde sürüyor.
"İYİLEŞEN İKLİM, FİYATLARI DÜŞÜRDÜ"
Dort, o dönemden beri kakao fiyatlarında belirgin bir düşüş yaşandığını vurgulayarak şu değerlendirmelerde bulundu:
Spekülatörler büyük ölçüde piyasadan çekildi. İyileşen hava koşulları, kakao fiyatlarının düşmesine etki etmiş durumda. 24 Ocak'tan bu yana Batı Afrika'ya geri dönen yağmur, kuraklık endişelerinin çoğunu büyük ölçüde azalttı. Uluslararası Kakao Organizasyonu, 2024/2025 sezonu için 142 bin metrik ton fazlalık öngördü. Bu da öngörülen senaryoları sorgulatmakta. Tüm büyük çikolata üreticileri, kâr güncellemeleri sırasında ürünlerini maliyetin artırdığını ve daha az kakao kullanıldığını belirtiyor. Ayrıca fiyatların daha da artması gerektiği için kakao talebinin olumsuz etkilendiğini ifade ediyorlar.
