Son zamanlarda, uykusuzluk dünya genelinde yaygınlaşan bir sağlık meselesi haline gelmiştir. Bu sorunun ardındaki en yaygın sebepler arasında stres, psikolojik rahatsızlıklar ve uyku apnesi gibi etmenler yer alırken, Selçuk Üniversitesi'nden yapılan yeni bir araştırma, başka bir faktörün varlığını ortaya koydu. Prof. Dr. Fatma Hümeyra Yerlikaya Aydemir ve ekibi, uykusuzluğun kökeninde bağırsak sağlığındaki bozulmaların yatabileceğini keşfetti. Başka bir deyişle, uyku sorunlarınızın gizli nedeni bağırsaklarınız olabilir.
BAĞIRSAK SAĞLIĞI UYUCUĞUNUZU NASIL ETKİLER?
Selçuk Üniversitesi Tıp Fakültesi Biyokimya Ana Bilim Dalı'nın öğretim üyesi Prof. Dr. Fatma Hümeyra Yerlikaya Aydemir ve araştırma ekibi, uykusuzluk ile ilgili daha derinlemesine bir çalışma yürütmek amacıyla kapsamlı bir analiz gerçekleştirdi. 41 uykusuz birey ve 45 sağlıklı kişi ile gerçekleştirilen bu araştırma, bağırsak sağlığının uyku düzenine olan etkilerini ortaya çıkardı. Bulgular, uykusuzluk tanısı olan hastaların bağırsaklarında önemli sorunlar bulunduğunu ve bu durumun uyku kalitesini olumsuz etkilediğini gösterdi.
ARAŞTIRMADA KULLANILAN YÖNTEMLER
Bu çalışma kapsamında, uyku problemi yaşayanların bağırsak sağlığı ile sağlıklı bireylerin durumu karşılaştırıldı. Araştırmada, kişilerin bağırsaklarında bulunan kısa zincirli yağ asitlerinin (SCFA) seviyeleri ve bağırsak duvarının sağlamlığını gösteren zonulin proteinleri incelendi. Elde edilen veriler, uykusuzluk çekenlerin bağırsaklarındaki kısa zincirli yağ asitlerinin belirgin biçimde azaldığını ve zonulin seviyelerinin ise yüksek olduğunu ortaya koydu. Bu bulgular, uykusuzluk yaşayan bireylerin bağırsaklarında ciddi bir bozulma yaşandığını işaret ediyor.
UYKU VE BESLENME ALIŞKANLIKLARI
Araştırma ayrıca, uykusuzluk yaşayan bireylerin beslenme alışkanlıklarına dair çarpıcı bulgular sundu. Uykusuz bireylerin, sağlıklı olanlarla kıyaslandığında daha fazla şeker, margarin, omega-6 yağları, kızartılmış yiyecekler ve meyve suyu tükettikleri belirlendi. Bu tür gıdaların bağırsak sağlığı üzerinde olumsuz etkiler yaratarak uyku düzenini bozabileceği ortaya kondu. Prof. Dr. Aydemir, bu sonuçların kötü beslenme alışkanlıklarının uyku üzerindeki etkisini ne denli önemli bir şekilde gözler önüne serdiğinin altını çizdi.
BAĞIRSAK BAKTERİLERİ UYKUNUZU NASIL ETKİLER?
Bağırsak sağlığını etkileyen çeşitli parametreleri dikkatle inceleyen Prof. Dr. Aydemir, çalışmanın önemli bir kısmının mikrobiyotaya (bağırsakta yaşayan bakteri, virüs ve diğer mikroorganizmaların oluşturduğu topluluk) odaklandığını belirtti. Bağırsaklarda yer alan bakteriler, organizmaya pek çok faydalı madde üretir ve bu maddeler hormon benzeri etki göstererek beyne ulaşır. Mevcut araştırmalar, bu bakterilerin ürettiği bazı bileşenlerin uyku düzenini doğrudan etkileyebileceğini ortaya koymuştur. Bu bulgular, uykusuzluk probleminin yalnızca psikolojik ve çevresel faktörlerle sınırlı kalmadığını, bağırsak sağlığının da son derece önemli bir rol oynadığını göstermektedir.
LİFSİZ BESLENME UYKUSUZLUĞU ARTIRIYOR
Prof. Dr. Aydemir, araştırmalarında beslenme alışkanlıklarının bağırsak sağlığı üzerindeki etkilerini de gözden geçirdi. Uykusuzluk sıkıntısı çeken bireylerin diyetlerinde, şeker ağırlıklı ve rafine karbonhidrat içeren yiyeceklerin yüksek olduğu tespit edildi. Lifli gıdaların bağırsak sağlığı üzerinde olumlu etkiler sağladığını belirten Aydemir, bu tür gıdaların tüketiminin serotonin üretimini destekleyerek uyku düzenini iyileştirebileceğini vurguladı. Ayrıca, sebzeler, tam tahıllar ve baklagillerin bağırsak sağlığını güçlendireceği ve uyku problemlerini azaltabileceği ifade edildi.
SONUÇ: BAĞIRSAK SAĞLIĞINA DİKKAT EDİN, UYKU DÜZENİNİZİ İYİLEŞTİRİN
Bu araştırma, uykusuzluk çeken kişilerin dikkat etmesi gereken yeni bir unsuru ortaya koymuştur: bağırsak sağlığı. Uzun vadeli uykusuzluk problemi yaşayan bireylerin bağırsak sağlığında önemli bozulmalar olduğunu gösteren bu çalışma, uyku sorunlarını tedavi ederken bağırsak sağlığının göz ardı edilmemesi gerektiğinin altını çizmektedir. Prof. Dr. Aydemir ve ekibi, bu sağlık sorunlarıyla mücadele eden bireylere beslenme alışkanlıklarını gözden geçirmeyi ve daha sağlıklı, lif yönünden zengin bir diyet benimsemeyi tavsiye ediyor. Unutmayın, sağlıklı bağırsaklar sağlıklı bir uyku demektir.
